Gezinsbegeleiding
Problemen in het functioneren van het gezin zijn vaak een zorg van ouders en meestal ook van kinderen. Het is vervelend als er vaak ruzie is omdat men elkaar niet goed begrijpt. Vaak krijgt iemand in het gezin de schuld.
Een gezin is een dynamisch geheel, men reageert op elkaar soms zonder door te hebben wat iemands gedrag met een ander te maken heeft. Het is interessant om de interacties te onderzoeken en patronen te herkennen. Probeert de 'zondebok' iets aan de kaak te stellen? Misschien kan hij of zij dat op een duidelijkere manier doen.
Bij gezinsbegeleiding kijken we naar de onderlinge communicatie en rolverdeling. Past dit ieder of knelt het. Hoe zou het anders kunnen en wie kan daarbij helpen?
Gezinstherapie
Ernstige problemen in het functioneren van het gezin kan de ontwikkeling van kinderen zodanig belemmeren dat zij daar als volwassene last van gaan ondervinden. Dat kan bijvoorbeeld inhouden dat zij moeilijk stress verdragen of relaties aan kunnen gaan. Soms komen problemen in het gezin bij de kinderen terug.
In het genogram kunnen wij onderzoeken hoe de onderlinge relaties in het gezin zijn, met daarbij speciaal aandacht voor de ouder-kind relaties. Hierdoor kan duidelijk worden waar kinderen last hebben ervaren (Ik noem dat gifstoffen) en waar ze steun hebben ervaren (Ik noem dat voedingstoffen). En waar zij van betekenis waren. Dit kan hen helpen om behoefte en gevoeligheden te begrijpen en daardoor meer controle te hebben.
Patronen die hun oorsprong hebben in het verleden schakel je echt niet zomaar uit. Gezinstherapie is hard werken en niet altijd even leuk maar het kan wel een bevrijdend effect hebben. Vooral voor de kinderen, de volgende generatie!
Jongerenbegeleiding (individueel)
De meeste pubers en jongeren zitten ontwikkelings-psychologisch gezien in hun tweede autonomie fase. Dat wil zeggen dat zij niet zo veel behoefte hebben aan (goedbedoeld en soms ook wijs) advies of instructies. Zij hebben er vooral behoefte aan om het zelf te ontdekken en uit te zoeken. En dat gaat soms mis omdat zij veel dingen nog niet (kunnen) weten en (door hun hersenontwikkeling) niet goed kunnen overzien. Vrijwel alle jongeren bedoelen het niet zo slecht maar hun gedrag kan veel afwijzing oproepen. Als zij daar vervolgens gefrustreerd door raken kan het escaleren. Jongeren kunnen wanhopig worden en de behoefte hebben deze negatieve gevolgen te verdoven, bijv door te gaan blowen. Of zich terugtrekken. In de begeleiding die ik biedt aan een jongere individueel zal ik met hem/haar op zoek gaan naar de 'goede bedoelingen', de wens een goed kind te zijn. Uit ervaring weet ik dat die er altijd is. Vervolgens kijken we hoe hij/zij die wens aan anderen kan laten zien op een manier die bij hem/haar past. Ik kan de ouders of bijv. school zo nodig helpen de inspanningen van de jongere te zien en er erkenning aan te geven. Wanneer dat op gang komt neemt de frustratie bij de jongere af en zal de escalatie stoppen. Jongeren leren meer van de dingen die ze goed doen dan van hun fouten. Ik praat dus veel over de dingen die goed gaan, die het zelfvertrouwen versterken. Jongeren vinden dat vaak fijn. Ze voelen zich beter waardoor ze er meer vertrouwen hebben in dat ze iets kunnen veranderen. Pubers en jongeren zullen wellicht nog enige tijd problematisch gedrag vertonen (hoort nu eenmaal - helaas- bij hun leeftijd...) maar het leidt dan niet tot extra schade.
Systeem begeleiding
Problemen in het functioneren van een sociaal systeem zijn vaak een zorg van ouders/familieleden en meestal ook van kinderen. Het is vervelend als er vaak ruzie is omdat men elkaar niet goed begrijpt. Vaak krijgt iemand in het systeem de schuld.
Een systeem is een dynamisch geheel, men reageert op elkaar soms zonder door te hebben wat iemands gedrag met een ander te maken heeft. Het is interessant om de interacties te onderzoeken en patronen te herkennen. Probeert de 'zondebok' iets aan de kaak te stellen? Misschien kan hij of zij dat op een duidelijkere manier doen.
Bij systeembegeleiding kijken we naar de onderlinge communicatie en rolverdeling. Past dit ieder of knelt het. Hoe zou het anders kunnen en wie kan daarbij helpen?
Systeembehandeling
Ernstige problemen in het functioneren van een sociaal systeem (gezin of familie) kan de ontwikkeling van mensen in dat systeem zodanig belemmeren dat zij daar als individu last van (gaan) ondervinden. Dat kan bijvoorbeeld inhouden dat zij moeilijk stress verdragen of relaties aan kunnen gaan. Het kan maken dat zij zich onvolwassen gedragen of drugs gaan gebruiken.
In het genogram en sociogram kunnen wij onderzoeken hoe de onderlinge relaties in het systeem zijn, met daarbij speciaal aandacht voor de familie-kind relaties. Hierdoor kan duidelijk worden waar kinderen last hebben ervaren (Ik noem dat gifstoffen) en waar ze steun hebben ervaren (Ik nom dat voedingstoffen). En waar zij van betekenis waren. Dit kan hen helpen om behoefte en gevoeligheden te begrijpen en daardoor meer controle te hebben.
Patronen die hun oorsprong hebben in het verleden schakel je echt niet zomaar uit. Systeembehandeling is net als gezinstherapie hard werken en niet altijd even leuk maar het kan wel een bevrijdend effect hebben. Vooral voor de personen die in de knel zaten.
Gezinnen waarbij sprake is van lichte verstandelijke beperking hebben het in de regel zwaarder dan andere gezinnen. Logisch dat zij sneller in de problemen kunnen komen.
Het accepteren van de lichte verstandelijke beperking met alle impact is voor de overige gezinsleden niet makkelijk. Het is onrechtvaardig en dat moet je een plek zien te geven waardoor het je niet verder hindert. En daarnaast heb je te maken met de praktische problemen. Vaak loopt dat door elkaar heen.
Bij gezinsbegeleiding help ik mensen om de praktische problemen te onderscheiden van de emotionele problemen. De praktische problemen vragen om praktische oplossingen, de emotionele problemen vragen om erkenning, begrip en emotionele stuen.
Als partner relaties worden verbroken is er een risico dat er boosheid, frustratie, verdriet bij een of beide partners ontstaat. Dat kan onvermijdelijk zijn en wordt een probleem als het niet over gaat. Een scheiding kan een traumatische ervaring worden als dit op (al dan niet bewuste) oude pijnen drukt. Als er kinderen zijn is die kans nog groter want dan blijven ouders nu eenmaal met elkaar te maken hebben. Bovendien raakt de pijn van kinderen iedere ouder.
In de scheidingsbegeleiding die ik geef kijken we naar wat de scheiding voor iedere ex-partner individueel betekent. Dit doen we door in het genogram te onderzoeken wat er in de familiegeschiedenis speelt en gebeurd is. Gedane zaken nemen geen keer maar het kan helpen als we onze emoties beter begrijpen en daardoor meer controle kunnen krijgen.
Een scheiding is pas geslaagd als het de ex-partners lukt om de regie over het leven weer op te pakken en je niet te laten lijden door wrok, wraakzucht, frustratie en andere zaken die meer met de ex te maken hebben dan met je eigen toekomstplannen.
Gescheiden ouderschap
Soms lukt het ouders die gescheiden zijn niet om te stoppen met hun strijd. Meestal weten ze wel dat dit niet goed is voor hun kinderen maar toch..
Ik ga niet (nog meer) uitleggen dat ze beter kunnen stoppen. Dat weten ze al maar het lukt ze niet. Daar ligt mogelijk iets anders aan ten grondslag, iets wat in het leven van de ouders een rol is gaan spelen en wat nu maakt dat veranderen zo moeilijk is. Daar ga ik met de ouders individueel naar kijken. We hebben het dan niet of nauwelijks over hun kinderen en al helemaal niet over elkaar. Het gesprek gaat over de ouder zelf.
Verbindend gezag/geweldloos verzet
Als een kind zich opstandig, agressief en/of destructief gedraagt en absoluut niet met hulpverlening in zee wil kan de strategie Geweldloos Verzet ingezet worden voor de ouders. Bij geweldloos verzet gaat het niet om opvoedkundige vaardigheden of inzichtgevende argumenten, het gaat om de macht: wie is hier de baas. Het doel is dat de ouders meer grip krijgen en dat het kind een toontje lager zingt. Zoals de naam al zegt wordt de strijd aangegaan maar wel op een geweldloze manier en met respect zodat er geen escalatie ontstaat en ook geen afwijzing. Mijn ervaring is dat veel ouders de strijd opgeven om allerlei argumenten. Deze methodiek is niet makkelijk maar soms de enige die nog werkt.
